Doğu Anadolu Fayı uzun yıllardır sessiz bir alan. 180 km parçalı kırıldı ve 80 saniyeye yakın sürdü.
10 şehri yıkan yüzyılın depremi
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem İzleme Merkezi Müdürü Doğan Kalafat ile 6 Şubat 2023’te saat 14:17’de gerçekleşen, merkezi Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan 7.7 ve dün öğle saatlerinde yine Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde 13.24’te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki depremlere ilişkin konuştuk.
Bu bölgede böylesine büyük bir deprem bekleniyor muydu?
Nasıl Marmara’da sismik boşluk diye tanımladığımız bir alan varsa burada da uzun süredir, 800-9000 yıldır enerji biriktiren bir fay zonu vardı ve dolayısıyla, birçok arkadaşımız bu bölgede deprem beklediklerini belirtiyordu. Bunlar bir öngörü gibi değil, hazırlık acısından faydalı olabilecek ve öyle ele alınması gereken açıklamalardı. Biz de 23 yıldır aynı şekilde Marmara’da deprem beklediğimizi söylüyoruz. Çünkü biliyoruz ki burada da büyük deprem olacak ve bu nedenle bina stokunu depreme dayanıklı hale getirmek gerekiyor.
Sizin bölgeye ilişkin beklentiniz var mıydı?
Burada büyük bir suskunluk vardı. Maraş daha aktifti ama bu kırılan alanda deprem aktivitesi yoktu. DAF ve KAF zonu deprem oluş paterni açısından aynı. Burada enerji uzun zaman biriktiriyor ve büyük bir ana şokla kırılıyor. Dolayısıyla ön şok aktivitesi yoktu. Bu, dediğim gibi 200 km karelik yarı çapta bir alanı etkiler ve can kaybı ve yıkıma neden olur.
Galiba bir süre önce hocalardan biri açıklama yapmış, bu bölgede deprem beklendiğine ilişkin…
Burası, jeolog ve jeofizikçilerin beklediği bir alan ama ne zaman, nerede ve ne büyüklükte olacağı bilinemiyor. Hata payı içinde bilinebilir bu ancak. Yıllardır pek çok hoca bunu söylüyordu zaten.
Marmara için de durum aynı sanırım, kırılacak yerler belli ama ne zaman olacağı bilinmiyor.
Biz bütün Türkiye’yi izliyoruz ama Marmara bizim için farklı. Depremin olacağı yer deniz tabanı o yüzden deprem öncesi elimizde sismolojik açıdan veri olabilir mi diye bakıyoruz ama dediğim gibi KAF ve DAF zonlarının ön şok aktivitesi olmuyor Birikim bir anda büyük bir patlama ile oluyor. Sistem aynı.
Marmara ya baktığımızda böyle büyüklükte bir deprem modellemesi var mı?
Burada bir avantajımız var. Burada depremin kaynağı deniz. Marmara’daki fayın boyu bu kadar büyük değil. Marmara’da 7 veya 7.2 olabilir.
Şimdi bir de bölgede hasarlı binalar sorunu var. Artçılar büyük soruna neden olur mu?
Bu ay içinde yoğun artçılar yaşanacak bölgede. Bu nedenle hasar gören evlere kesinlikle girilmesin. Artçılar hasarlı binaları yıkabilir.
Bu depremle Marmara yeniden gündeme gelecek, nedir Marmara’da durum?
Silivri açıklarından, Tekirdağ Şarköy’e ulaşan orta segmentteki parçada sismik boşluk olarak açıkladığımız bir yer var. Burada etkilenecek 7 il var. Bu iller ve çevresi bu depremden etkilenir. Depreme dayanıklı konutlar yapılmalı. En önemlisi bu.