Bugünlerde her yerde toksik ilişkiler konuşuluyor. Özellikle “gaslighting” 2022 yılının kelimesi seçildiğinden beri ilişkilerde psikolojik manipülasyonlar daha bir dikkat çekmeye başladı. Karşıdaki insana çeşitli oyunlar oynayarak zamanla kendisinden şüphe etmesini sağlamasına yönelik olan bir psikolojik işkence/manipülasyon, modern çağda ilişkileri zehirleyen yöntemlerden sadece biri.
İster bu yöntem, ister hayaletleme olarak çevirebileceğimiz; romantik ilişkileri herhangi bir açıklama, uyarı olmadan aniden iletişimi keserek sonlandırma diye adlandırabileceğimiz “Ghosting” olsun… Kendimizi suçlamamıza neden olurken öfke, acı ve anksiyete içinde başa çıkmakta zorlandığımız duygusal bir boşluğa bizi sürükleyebiliyor .
Çift ilişkilerinde derin yaralar
Bu “havalı” kavramlar çıkmadan çok öncesinden de psikolojik şiddet çift ilişkilerinde derin yaralar açıyordu. İlişkide güç kazanmak ve ilişkinin kontrolünü ele almak amacıyla aşırı eleştirmek, tehdit etmek, kıskançlık, aşağılamak, utandırmak, hiç iletişime geçmemek, yalan söylemek, küfretmek, küçümsemek, görmezden gelmek hep gördüğümüz yöntemlerdendi.
Hatırlıyorum da 1997 yılunda, babam Prof. Dr. Halim Hattat ile ilk çalışmaya başladığım zaman cinsel problemlerle başvuran (eğitimli, gelir seviyesi oldukça yüksek) çiftlerde ne kadar çok psikolojik şiddetle karşılaştığımızı görüp şaşırıyordum. Eğitim ve gelir seviyesini özellikle belirttim çünkü bu konuları genellikle bu kategorilerde çiftlerin yaşamadığını düşünüyoruz. Oysa bu doğru değil!
Emin olun, nasıl dijital ortamlarda başlayan ilişkilerde rastladığımız duygusal şiddet sadece gençlere özgü değilse, çiftleri etkileyen ve bir tarafın kendinden şüphe etmesine neden olan, kendi hayatı ya da herhangi ortak bir konuda kendi başına bir karar vermesi gerektiğinde endişelenmesi veya korkmasına sebep olan duygusal şiddet de eğitimle gelirle yaşla alakalı değil.
Partnerlerini hassas olmakla suçluyorlar
Duygusal şiddet uygulayan kişiler genellikle partnerlerini “aşırı hassas” olmakla suçlarlar. Her ne kadar partnerlerini gerçekten incitmiş ve kırmış olsalar da hatayı kendilerinde bulmazlar. Partnerlerinin abarttığını iddia ederek onları “aşırı hassas” olmakla suçlarlar. Böylece kendi hatalarını örtmeye çalışırlar. Aynı şekilde genellikle yaşadıkları tüm olumsuzluklardan partnerlerini sorumlu tutarlar.
Aslına bakarsanız bunların hiç biri sizin suçunuz değil. Belki de tek suçunuz karşınızdakine biraz hızlı güvenip duvarlarınızı biraz hızlı indirmek. Bu nedenle hangi olumsuz duygular sizi aşağı çekerse çeksin 2023 yılı için “Adsız Alkolikler”Gruplarının alkolizm probleminden çıkmaya çalışan üyelerinin kullandığı şu cümleleri aklınızdan çıkarmayın diyorum: “
DEĞİŞTİREMEYECEĞİM ŞEYLERİ KABULLENEBİLMEM İÇİN HUZUR;
DEĞİŞTİREBİLECEKLERİM İÇİN CESARET;
VE ARALARİNDAKİ FARKI KAVRAYABİLMEM İÇİN DE AKIL DİLİYORUM!”
Çünkü her ne kadar dikkatli olursanız olun, karşınıza bağlanma ve özgüven sorunu olan, sorunlarla yüzleşmek yerine kaçmayı tercih eden, ilişkide ancak sizi ezdiğinde kendi önemini gösterebilen biri karşınıza çıkabiliyor. Öyle ki bu kişi sizi kendi duygu ve düşüncelerinize yabancılaştırıp, kendinizi sorgulamanıza yol açabiliyor.
Çözüm kendinizde
Öncelikle böyle bir zehirli ilişkide olduğunuzu fark etmekle kalmayıp bunu kendinize itiraf etme cesareti göstermeniz gerekiyor. Özellikle yavaş gelişen manipülasyonlarda bazen uzun sürelerde psikolojik olarak ne kadar yıprandığımızı göremeyebiliyoruz. Peki diyelim fark ettik. Bu ilişkiyi en az zararla bitirmek, bu tecrübelerin Sizi yerle bir etmesine izin vermemek, sağlam yere basmak en önemlisi. Yapabileceklerinizi, yeteneklerinizi ve hayallerinizi küçümsemeyin!