Yaz olimpiyatları dünyanın en büyük organizasyonlarının başında geliyor ve tüm dünyada büyük ilgi görüyor. Sevinçler, hüzünler, olağanüstü hikayeler yıllarca unutulmuyor. Kitaplar yazılıyor, filmler çekiliyor.
Bir de kış olimpiyatları var. Doğası gereği her ülkede yapılamayan, daha zor ve pahalı spor dallarından oluşuyor. Katılan sporcu sayısı da, ülke de daha az oluyor. Haliyle ilgi çekmesi ve izlenmesi de öyle. Bir nevi “üvey olimpiyatlar” yani.
Pandemi koşullarında Beijing’de yapılan olimpiyat
2022 Kış Olimpiyatları tüm bunlara ilaveten bir de pandeminin olağanüstü koşullarında Çin’in başkenti Beijing’de yapıldı. Sıkı önlemler altında düzenlenen olimpiyatlar organizasyon açısından başarıyla gerçekleştirildi. İlginç hikayelere, heyecanlara, sevinçlere ve hüzünlere sahne oldu her zamanki gibi.
Gelin Beijing 2022’den notlarımıza bir göz atalım.
Takım sporları genelde daha çok ilgi çeker. Takım sporlarıyla başlayalım. Zaten olimpiyatlarda takım sporları çok fazla olmaz. Hele kış olimpiyatlarında daha da azdır.
Buz hokeyinde erkeklerde Finlandiya Rusya’yı yenerek altın madalyanın sahibi olurken bu daldaki ilk olimpiyat madalyasına da kavuştu. Bir parantez de Rusya’ya açalım. Doping cezası nedeniyle Rusya’nın bu tarz organizasyonlara katılması yasak. Ancak görünürde sporcuların mağdur olmaması için (gerçekteyse Rusya gibi devasa bir spor ülkesinden mahrum kalmamak için) göstermelik bir ceza bu bahis konusu olan. Ruslar “Rusya Olimpiyat Komitesi” adı altında her türlü yarışmaya katılabiliyorlar. Sadece bayrakları göndere çekilmiyor ve milli marşları çalınmıyor. Nasıl ceza ama?
Bireysel olarak “sporcu mağduriyeti” kartını anlayabilirim belki de, takım sporlarına nasıl katılabiliyorlar anlaşılır gibi değil.
Neyse, parantezi kapatalım.
Buz hokeyi kadınlarda da beklendiği üzere Kanada – ABD finali oldu ve Kanada altın madalyayı kaptı. Erkeklerin şampiyonu Finlandiya da kadınlarda bronz madalya ile yetindi.
Daha önce hakkında bir yazı kaleme almış olduğum körling de ilgi çeken takım sporlarından oldu. 47 yaşındaki Kanadalı sporcu Jennifer Jones’un madalya kazanıp kazanamayacağı merakla bekleniyordu. Kazandığı takdirde kış olimpiyatlarında madalaya kazanan en yaşlı sporcu olacaktı. Olmadı…
Norveç en başarılı ülke oldu
Kadınlarda finalde Japonya’yı yenen Büyük Britanya tek altın madalyasını aldı. Üçüncülük ise İsveç’e gitti.
Kadınlarda altın madalya kazanan İngilizler erkeklerde finalde İsveç’e yenilerek bu gümüşte kaldılar. İngilizler’in Beijing 2022’de aldığı madalyalar da bu iki körling finaliyle sınırlı kaldı.
Karışık takım finalinde ise İtalya tüm maçlarını kazanarak altına uzandı. Olimpiyatların en başarılı ülkesi Norveç ise bu dalda gümüşle yetindi.
Norveç kış olimpiyatları tarihinin en başarılı ülkesi olmaya devam ediyor. Beijing 2022’de de 16 altın, 8 gümüş, 13 bronz olmak üzere toplam 37 madalya ile hem altın, hem de toplamda bir numaralı ülke oldular.
16 altın madalyanın altısı biatlon, beşi kayaklı koşu (üçü Therese Johaug tarafından), ikisi kuzey kombine. Yani on üçü dayanıklılık gerektiren dallardan. Kalan üçü de serbest stik kayak, kayakla atlama ve sürat pateninden geldi.
Norveç demişken Therese Johaug’a özel bir yer ayırmak gerekiyor. 33 yaşındaki sporcu olağanüstü bir performans sergiliyor. 2010’da Vancouver’da 21 yaşındayken 4×5 bayrak yarışında takımıyla birlikte ilk altınını kazanmıştı. 2014 Sochi’de 10km bireyselde bronz, 30 km toplu çıkışta gümüş madalya kazandı. Olimpiyat altını için Beijing’i bekledi, ama beklediğine değdi. Üç altın madalya alarak tarihe geçti:
Kayaklı Koşu Kadınlar 10km klasik, kayaklı koşu kadınlar 30km toplu çıkış ve kayaklı koşu kadınlar 7.5km + 7.5km skiathlon.
Almanya ikinci
Beijing 2022’nin ikinci sıradaki ülkesi her sporun “olağan şüphelisi”, tam bir spor ülkesi olan Almanya oldu. 12 altın, 10 gümüş, 5 bronz olmak üzere toplam 27 madalya ile altın madalya sıralamasında ikinci, toplamda üçüncü oldular.
İlginç olan 12 altın madalyanın dokuzunun kızaklı yarışlardan gelmesi. Kızaklı yarış türlerinden luge’de 4’te 4 ile tulum, bir diğer tür olan skeleton’da 2’de 2 ile tulum çıkardılar. Bobsleigh ise 4’te 3 yapabildiler. Kadınlar mono bob’ta ABD’den Kaillie Humphries’e altını kaptırdılar. Hatta ilk ona bile giremediler.
Öne çıkan sporcuları Francesco Friedrich oldu. Bobsleigh dalında Pyonchang’da iki, Beijing’de iki olmak üzere dört altın madalya aldı Firedrich. Şu anda 31 yaşındaki sporcu Milano’da beşinci altın madalyaya ulaşarak rekor kırmak isteyecektir mutlaka.
Beijing 2022’nin diğer dikkat çeken ülkesi evsahibi Çin Halk Cumhuriyeti oldu. Kış sporlarına geç başlayan Çin bu kez iyi bir hazırlık dönemi geçirdiğini gösterdi. 9 altın, 4 gümüş, 2 bronz olmak üzere toplam 15 madalya kazandılar. Altın madalya sıralamasında üçüncülüğü elde ettiler.
Bugüne kadar 11 olimpiyatta 13’ü altın olmak üzere 62 toplam madalyası vardı Çin’in. Altın madalya ortalaması 1,18 idi. Yani neredeyse bir. Bunu dokuza katladı ve şimdiye kadar aldığı toplam madalya sayısının %25’i kadarını sadece bu olimpiyatta kazandı.
Hem Çin’in, hem de Beijing 2022’nin en çok öne çıkan ismi Ailing Eileen Gu oldu.
Annesi Çinli, babası Amerikalı olan sporcu Amerika’da yaşamasına rağmen Çin adına katıldı olimpiyatlara. Bu yüzden de ciddi tartışmaların odağına oturdu. Özellikle Amerika’da milliyetçi muhafazakar amerikalıların tehditlerine maruz kaldı, kalıyor. Üstelik henüz 18 yaşında bir sporcu. Bu baskıyı kaldırmasını bildi ve iki altın bir gümüşle Beijing 2022’nin yıldızlarından oldu.
Diğer önemli sporcular ise artistik patende kısa programda olimpiyat rekoru, serbest programda dünya rekoru kırarak birinci olan Wenjing Sui / Cong Han çifti. Finalde dörtlü twist ve dörtlü salchow yaparak tarihe geçtiler. Olağanüstü bir seri sundular.
Diğer ilginç notlardan birisi de Hollanda ile ilgili. 8 altın, 5 gümüş, 4 bronz olmak üzere toplam 17 madalya kazandı portakallar. İlginç olan altın madalyaların tamamının sürat pateninden gelmiş olması.
Irene Schouten’a bir parantez açmak gerkiyor bu noktada. 29 yaşındaki sporcu 3000 ve 5000 metrede olimpiyat rekoruyla şampiyonluğa uzandı. Kadınlar toplu çıkışta da altın madalyaya ulaşarak üç altın, bir bronz madalya ile Beijing 2022’nin en önemli yıldızlarından oldu.
Olimpiyatlara katılım şeklinin biraz garip olduğunu yukarıda belirttiğim Rusya ise neden gözden çıkarılamadığını topladığı madalyalarla gösterdi. Altın madalya sırlamasında altı altınla dokuzuncu olsalar da toplamda 32 madalya ile ikinciliği aldılar.
Özellikle artistik patende Rusya’sız bir turnuvanın düşünülemeyeceğini gösterdiler.
Doping iddiaları vardı
Takım olarak altın, kadınlarda altın ve gümüş madalyayı aldılar. Ancak en çok konuşulan 15 yaşındaki yıldızları Kamila Valiyeva oldu. Doping iddialarının gölgesinde yarışan genç sporcu son gününde bu baskıyı kaldıramadı. Komplo teorileri de var elbette. Son yarışında üst düzey bazı isimlerin altın madalya, hatta madalya almaması konusunda antrenörlerine fısıldadığı iddiaları çok konuşuluyor. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, CAS ve WADA arasındaki çekişmenin 15 yaşında gencecik bir sporcu üzerinden yürütülmesi ise çok ayıp ve üzücü bir durum olarak belleklerimize kazındı.
Yeni Zelanda Beijing 2022’de ilk kez altın madalya sevinci yaşadı. İlk madalyasını 1992 Albertville’de gümüşle elde etmişti Yeni Zelanda. 2018 Pyeonchang’da snowboardda bronz madalya kazanan Zoi Sadowski bu kez altın madlaya kazanmayı başardı ve ülke tarihine geçti.
Slavakya da ilginç bir ülke. 2010’a gelene kadar hiç madalyaları yokken, 2010’dan itibaren her olimpiyatta bir altın madalya almayı başardılar. 2010 Vancouver (Anastasiya Kuzmina – biatlon), 2014 Sochi (Anastasiya Kuzmina – biatlon), 2018 Pyeonchang (Anastasiya Kuzmina – biatlon), 2022 Beijing Petra Vlhova (Alp kayağı kadınlar slalom)
Bir önemli isim de Japonya’da Yuzuru Hanyu oldu. 2014 Sochi ve 2018 PyeongChang’ın altın madalyalı artistik patencisi ne yazık ki bu sene bireysel olarak podyum göremedi. Takım halinde aldıkları bronz teselli oldu belki, ama olimpiyat ruhuna uygun cesareti ile hatırlanacak mutlaka. Dünyada kimsenin başaramadığı dörtlü axel atlayışını finallerde gerçekleştirmeyi denemesi gerçekten de ilham verici oldu ve tam da olimpiyat ruhuna uygundu.
Ülkemiz adına yedi sporcu gitti Beijing’e bu sene. Kayakla atlamada Fatih Arda İpçioğlu finale kalma başarısını gösterdi ve tarihimizin ilk final heyecanını yaşattı bize.
Sürat pateninde ise ilk kez olimpiyatta yer aldık. Furkan Akar 1000mt erkeklerde altıncı olarak Türkiye’nin kış olimpiyatları tarihindeki en iyi derecesini elde etti.
Madalya sıralaması ise şöyle oldu:
(A: altın G: gümüş B: bronz T: toplam TS: toplam sıralama)
A G B T TS
1 Norveç 16 8 13 37 1
2 Almanya 12 10 5 27 3
3 Çin Halk Cumhuriyeti 9 4 2 15 11
4 ABD 8 10 7 25 5
5 İsveç 8 5 5 18 6
6 Hollanda 8 5 4 17 9
7 Avusturya 7 7 4 18 6
8 İsviçre 7 2 5 14 12
9 Rusya OK 6 12 14 32 2
10 Fransa 5 7 2 14 12
11 Kanada 4 8 14 26 4
12 Japonya 3 6 9 18 6
13 İtalya 2 7 8 17 9
14 Kore 2 5 2 9 14
15 Slovenya 2 3 2 7 16
16 Finlandiya 2 2 4 8 15
17 Yeni Zelanda 2 1 0 3 18
18 Avusturalya 1 2 1 4 17
19 Büyük Britanya 1 1 0 2 20
20 Macaristan 1 0 2 3 18
21 Belçika 1 0 1 2 20
21 Çek Cum. 1 0 1 2 20
21 Slovakya 1 0 1 2 20
24 Belarus 0 2 0 2 20
25 İspanya 0 1 0 1 25
25 Ukrayna 0 1 0 1 25
27 Estonya 0 0 1 1 25
27 Letonya 0 0 1 1 25
27 Polonya 0 0 1 1 25
