Türkiye’de Çevrimiçi Haber Tüketiminin Yeni Haritası
İstanbul İletişim Enstitüsü ve KONDA’nın Mayıs 2025 tarihli ortak araştırmasından çarpıcı veriler…
Gelenekselden Dijitale Büyük Geçiş
Son on yılda haber okuma alışkanlıkları kökten değişti. Gazeteler artık sabah kapıya bırakılmıyor; ekranlar her daim elimizde. İstanbul İletişim Enstitüsü ile KONDA’nın ortaklaşa hazırladığı ve Mayıs 2025’te yayımlanan “Haberi Dijitalden Alanlar” başlıklı araştırma raporu, Türkiye’de çevrimiçi haber tüketiminin nabzını tutuyor. Raporda, kullanıcıların haber kaynaklarına yönelik eğilimleri, güvendikleri mecralar, haber okuma davranışları ve beklentileri detaylı biçimde ele alınıyor.
Dijital Haber Kullanıcısı Kim?
Araştırma, Türkiye’de haberleri çevrimiçi takip edenlerin demografik profiline dair önemli ipuçları veriyor. Katılımcıların büyük çoğunluğunu 18-44 yaş arası bireyler oluşturuyor. Bu yaş grubunun büyük kısmı sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullanıyor.
Eğitim düzeyi arttıkça kullanıcıların doğrudan haber sitelerine yönelme oranı artıyor. Öte yandan düşük gelir gruplarında WhatsApp grupları ve TikTok gibi mecralar, habere erişimde başlıca araçlar hâline gelmiş durumda.
Haber Nereden Tüketiliyor?
Kullanıcıların yüzde 72’si haberleri sosyal medya üzerinden tükettiğini belirtirken, yüzde 45’i bağımsız dijital haber sitelerini tercih ettiğini söylüyor. YouTube gibi video tabanlı mecralar ise özellikle genç kitle için haber kaynağı olma özelliğini sürdürüyor.
Rapora göre, dijital haber tüketiminin ilk üç mecrası:
- Twitter/X: Anlık ve hızlı bilgiye erişim için.
- Instagram: Görsel içerik ve hikâyelerle kısa haber akışı.
- YouTube: Derinlemesine analiz ve yorum videoları.
Güven Krizi Derinleşiyor mu?
Araştırmanın en dikkat çekici sonuçlarından biri, haber güvenilirliği konusundaki tedirginlik. Katılımcıların yalnızca yüzde 28’i çevrimiçi haber içeriklerine “tam olarak güvendiğini” belirtmiş. En büyük endişe, yalan haber, manipülasyon ve algoritmaların filtrelediği içeriklere maruz kalmak.
Dijital platformlardaki haberlerin güvenilirliğiyle ilgili katılımcı yorumları şöyle özetlenebilir:
- “Her kafadan bir ses çıkıyor.”
- “Kaynağını kontrol etmeden asla paylaşmıyorum.”
- “Gazetecilere değil, yorumculara güveniyorum artık.”
Okuyucu Ne Bekliyor?
KONDA’nın verilerine göre okuyucuların dijital haberden üç temel beklentisi var:
- Tarafsızlık ve şeffaflık.
- Hızlı ama doğru bilgi.
- Derinlemesine analiz ve bağlam sunumu.
Bunlara ek olarak kullanıcılar, haberin sadece verilmesini değil, “ne anlama geldiğinin” de açıklanmasını istiyor. Podcast, infografik, kısa video gibi multimedya içerikler bu talebe cevap veren formatlar arasında öne çıkıyor.
Gelecek: Haber Deneyimi Nasıl Dönüşüyor?
Rapor, dijital haberciliğin geleceğine dair öngörüler de içeriyor. Öne çıkan bazı eğilimler şunlar:
- Yapay zeka destekli içerik öneri sistemleri daha da yaygınlaşacak.
- Okuyucu katkılı gazetecilik (yorum, katkı, içerik desteği) güçlenecek.
- Mikro abonelik ve bireysel destek modeli (Patreon, Substack vb.) yaygınlaşacak.
Haber deneyimi giderek daha etkileşimli, çok katmanlı ve kişiselleştirilmiş hâle geliyor. Bu da hem içerik üreticileri hem okuyucular için yeni sorumluluklar doğuruyor.
Dijitalde Haber Tüketimi Büyüyor ama Sınavı da Ağırlaşıyor
“Haberi Dijitalden Alanlar” araştırması, Türkiye’deki dijital habercilik ekosisteminin hem büyüdüğünü hem de ciddi meydan okumalarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Bilgiye erişim hiç bu kadar kolay olmamıştı, ancak doğru bilgiye ulaşmak da bir o kadar zahmetli hâle geldi. Dijitalleşme ile birlikte haber alma eylemi, artık sadece bir tıklama değil; seçme, ayıklama ve sorgulama süreci.
⸻