Mevsimin “En Cool Sebzesi” Pırasa
Dünyada en çok pırasa üretilen ülke Endonezya. İkinci sırada ise Türkiye geliyor. Akrabası soğan yerine yemekleri pırasayla pişirebilir, omletler yapabilir ya da blender’dan geçirip püre halinde çorbaların içine katabilirsiniz.
Sever misiniz, sevmez misiniz bilmem, genelde pek tercih edilen bir sebze değil ama Türkiye pırasanın cenneti. Ve Ocak ortasından Şubat sonuna kadar da pırasa yemenin tam zamanı. Dünyada en çok pırasa üretilen ülke Endonezya. İkinci sırada ise Türkiye geliyor. Sonra da Belçika, Fransa, Çin, Güney Kore, Kazakistan, Polonya, Almanya ve Hollanda sıralanıyor…
Pırasa sarımsakgiller ailesinden.Ya da soğan’ın birinci dereceden kuzeni… Anavatanı Mısır mı, Britanya Adası mı – rivayetler muhtelif.
Niye bu mevsimin gözdesi? Çünkü 0 ile 10 derece arası en lezzetlisi yetişiyor.
ANTİ-OKSİDAN VE VİTAMİN PAKETİ
Gıda uzmanları hep aynı fikirde: Özellikle bu dönemde, anti-oksidan ve vitamin paketi sanki. Tadı, soğanla sarımsak karışımı gibi. Belki de bu yüzden sevenleri vazgeçemiyor. Sevmeyenleri ise değil yemek, elini bile sürmek istemiyor.
Eski Mısır lahitlerinde pırasa çizimleri var. Galler’de ise Druidler’den kalma ulusal bir sembol. Dünyanın en eski yemek kitaplarında pırasa yemeği tarifleri var. Antik Yunan’da mutfakların gözdesi, adı da Laikos… 3 bin yıl önceden kalma- vatanı da Anadolu diyenler de var. Gel de çık işin içinden.
Galler’de vazgeçilmez bir düşkünlük var pırasaya. İki ulusal sembolleri var Galliler’in: Biri nergis çiçeği… Diğeri de pırasa. Bu da bir efsaneden geliyor. Deniliyor ki, yaralı Gal askerlerini iyileştiren ilaçtır tarihte pırasa suyu. Tevrat’ta bile geçiyor adı. Yahudiler, Roş Ha Şanah bayramında sofraya mutlaka pırasa koyuyorlar.
“PIRASA YİYEN” LAKAPLI İMPARATOR…
Roma İmparatoru Neron, pırasa düşkünü… Özellikle çorbasını seviyor. Sesi de güzel, şarkı söylemeye meraklı. Sesinin pırasa sayesinde güzel olduğu iddiası bugüne kadar geliyor. Bir de lakabı var: Porophagus (pırasa yiyen).
KANSERE KARŞI KORUYUCU
Efsanelerden öte soğan ve sarımsağın yakın akrabası pırasada, bolca A vitamini, B6 vitamini, folik asit, C vitamini, K vitamini, demir, magnezyum ve manganez bulunuyor. İçindeki alil sülfür sayesinde kansere karşı koruyor. Kan damarlarını radikallere karşı savunuyor. Kalp krizine karşı duvar. Zayıflatıyor. Eklem iltihabını önlüyor. Hamilelik döneminde vücudu güçlendiriyor.
Gastronomistlerin bir tavsiyesi var. Diyorlar ki, pırasanın bu kadar faydasına rağmen hâlâ ona karşı mesafeliyseniz, akrabası soğan yerine yemekleri pırasayla pişirebilir, omletler yapabilir ya da blender’dan geçirip püre halinde çorbaların içine katabilirsiniz.
Benim favorim ise Bodrum Bağarası’nın meşhur kırmızı erikli pırasası.
Karar sizin.
PIRASALI YEMEK TARİFİ ÇOK…
Pırasalı patates graten, zeytinyağlı pırasa, pırasa çorbası, etli pırasa, kırmızı erikli pırasa, nohutlu pırasa, pırasa kavurması, pırasalı pilav, kabaklı ve pırasalı kiş, pırasalı köfte, pırasalı börek, pırasalı omlet, pırasalı gözleme.
KIRMIZI ERİKLİ ZEYTİNYAĞLI PIRASA
Malzemeleri:
1 kg pırasa
100 gr kırmızı erik
2 orta boy havuç
Zeytinyağı
Tuz
Hazırlanışı:
Tencerenin altına oval bir şekilde kesilen havuçlar yerleştirin. Üzerine pırasaları doğrayın ve ince dilimlenmiş kırmızı erik ekleyin. Zeytinyağı ilave edilerek kısık ateşte pişmeye bırakılıyor. Tuzu piştikten sonra koyun. Ilık ya da soğuk olarak servis edebilirsiniz.
PIRASA KÖFTESİ (Yahudi Mutfağı’ndan)
Malzemeleri:
2 kg pırasa
250 gr kıyma
1 orta boy patates
2 yumurta
Karabiber
Tuz
Kızartmak için:
2 yumurta
Un
Ayçiçek yağı
Hazırlanışı:
Pırasaları 1cm büyüklüğünde doğrayın ve iyice haşlayın. Soğuduktan sonra güzelce sıkın. Ayrı bir yerde patatesleri haşlayın ve rendeleyin. Pırasaları, patatesleri, kıymayı, yumurtayı karabiberi ve tuzu derince bir kapta yoğurun ve köfte şekilleri verin. Çok kalın köfteler hazırlamayın ki içleri pişsin. Hazırladığınız pırasa köftelerini önce una sonra yumurtaya bulayarak ayçiçek yağında kızartın. Sıcak olarak servis edebilirsiniz.
ETLİ PIRASA DOLMASI
Malzemeleri:
4 adet kalın pırasa
400 gr orta yağlı dolmalık kıyma
250 gr dolmalık pirinç
1 kg beyaz soğan
1 demet maydanoz
1 çorba kaşığı biber salçası
1½ çorba kaşığı domates salçası
1 tatlı kaşığı karabiber
1 tatlı kaşığı kimyon
½ çorba kaşığı yenibahar
½ çay kaşığı kırmızıbiber
½ bardağı zeytinyağı
Hazırlanışı:
Kuru soğanı ve maydanozu ince ince doğrayın. Derin bir kaba alıp pırasa ve zeytinyağı dışındaki tüm malzemeyle birlikte güzelce karıştırın. Pırasaları 7-8 cm uzunluğunda kesin. Yırtmadan en dıştan içeri doğru üç halkasını ayrı ayrı ayırın. Her halkanın içerisini kıyma ile doldurup derin bir tencereye dizin. Ağızlarını birbirine birleştirin ki pişerken kıymaları dışarı çıkmasın. Daha sonra üzerini geçecek kadar su ve zeytinyağını ekleyin. Önce yüksek ateşte daha sonra kısık ateşte pişirin. Biraz dinlendikten sonra sıcak olarak servis edebilirsiniz.http://www.mutfakdostlaridernegi.org
