Güney Komşumuz Suriye’nin
Akdeniz kıyısındaki önemli şehri Lazkiye
Son günlerde adını sıklıkla duyuyorsunuz. Şimdiye kadar hep olumlu güzel sıfatlarla anıyorduk komşumuz Suriye ‘yi. Çok kültürlü, Akdeniz’in güzel sahillerinde kıyısı bulunan, halkları, adetleri, yaşam tarzı, değişik inançları, gelenekleri, müzikleri, dansları ,giysileri, lezzetleri ile bize benzeyen komşumuz…
Lazkiye Akdeniz’in Kıyısında Suriye’nin güney batısında saklı bir miras
Tarihin, kültürün ve lezzetin kesiştiği bir liman şehri Lazkiye. Suriye’nin batısında, Akdeniz’in maviliklerine yaslanmış sessizce soluk alan bir şehir. Burada dalgaların sabırla yonttuğu kıyılarında, Fenikelilerden kalma taşlar, Roma’dan izler ve Osmanlı’dan kalan hanlar sessizce birbirine yaslanmış gibidir. Bu şehir, yalnızca bir liman değil; yüzyılların içinden süzülen bir kültür atlasıdır.
Lazkiye’nin sokakları, yalnızca taş döşeli yollar değil; farklı halkların, inançların ve geleneklerin yan yana yürüdüğü kültürel bir haritadır.
Araplar, Aleviler, Nusayriler, Hristiyanlar, Dürziler, Ermeniler, Sünniler, Şiiler… Her biri bu topraklara sesini, rengini ve duasını bırakmıştır, asırlardır birlikte dostça yaşadılar.
Tarihte , bu toraklarda var olan Fenikeliler, M.Ö. 3000’lerden itibaren Doğu Akdeniz kıyılarında, özellikle günümüz Lübnan, Suriye’nin güneyi ve İsrail’in kuzeyi civarında yaşamış, Akdeniz’in dört bir yanına yayılmış, kültürlerini yaymış denizci, ticaretle uğraşan, Akdeniz’de adı geçen özel bir kavimdi. Arvad,Ugarit, Byblos gibi önemli liman kentleri vardı.
Alfabeyi bulan ilk kavimdir. Daha sonraları bu alfabe, Yunan ve Latin alfebesine ilham kaynağı olmuştur. Ancak güçlü bir siyasi birlik kuramamışlar, şehir devletleri şeklinde yaşamışlardır.
Geleneksel düğünlerde yankılanan müzikler, sadece eğlence değil; nesillerin omuz omuza verdiği bir hafıza zinciridir. Kadınların elleriyle işlediği renkli giysiler, geçmişten bugüne taşınan sabrın ve zarafetin simgesidir. Şehir çarşılarında hâlâ el yapımı sabunlar, bakır işlemeler ve mis gibi kahve kokuları geçmişle bugünü buluşturur.
Sofralarda Yaşayan Hikâyeler
Lazkiye mutfağı, Akdeniz’in tuzlu rüzgârıyla yoğrulmuş, doğudan gelen baharatla zenginleşmiş bir lezzet mozaiğidir. Burada her yemek bir hikâyedir; her malzeme bir mevsimin, bir ailenin hikayesini taşır.
Önemli Suriye Yemekleri:
Kibbeh (İçli Köfte)
İnce bulgur, kıyma ve baharatlarla yoğrulmuş dış harcın içine kıymalı, soğanlı, cevizli iç harç konulur ve kızartılır ya da fırınlanır. İnce bulgur ve etin arasına saklanan sabır ve ustalığın göstergesidir.
Makdous, zeytinyağına emanet edilmiş bir lezzet emanetidir. Ceviz, sarımsak ve sevgiyle doldurulmuş patlıcanlar aylarca bekletilir; her kavanoz, geçmişe açılan bir penceredir adeta.
Yaprak Sarma (Warak Enab)
Asma yapraklarına pirinç, domates, maydanoz, nane ve baharat karışımı sarılır, limonlu suda pişirilir.
Shawarma (Şavurma)
Marine edilmiş tavuk ya da et dilimleri, dikey şişte pişirilir ve lavaş içinde sarılarak servis edilir. İçine sos, turşu ve sebze konur.
Mujaddara
Mercimek, pirinç ve karamelize soğandan yapılan sade ama lezzetli bir yemektir.
Harira Çorbası Mercimek, nohut, domates, soğan ve baharatlarla yapılan yoğun kıvamlı bir çorbadır.
Tatlılar :
Künefe
Tel kadayıfın arasına tuzsuz peynir konularak pişirilir. Üzerine şerbet dökülür ve antep fıstığıyla süslenir.
Maamoul
İrmik hamurunun içine hurma, ceviz ya da fıstık konularak kalıpta şekillendirilip pişirilir.
Baklava
İnce açılmış yufkaların arasına bol fıstık veya ceviz konur. Pişirildikten sonra şerbetle tatlandırılır.
Halawat el-Jibn (Peynir Tatlısı)
Peynir, irmik ve şekerle yapılan hamur açılır, içine kaymak koyulup sarılır, şerbet ve fıstıkla servis edilir.
Znoud El Sit
İnce yufkaların içine muhallebi konularak sarılır, kızartılır ve şerbetlenir. Üzerine fıstık serpilir.
Lazkiye mutfağı çok zengin ve lezzetlidir.
Kızarmış balığın üzerine serilen baharatlı pirinçle hazırlanan Sayadieh, denizin sesi kadar tanıdıktır bu coğrafyada. Yanında sunulan Tabule ve Fattuş, baharın yeşilliğini sofraya davet ederken; nar ekşisiyle buluşan sebzeler, damağı serinletir.
Cheikh el mehchi ya da dolmaların kralı en beğenilen yemeklerden. İnce taze kabakların içi sadece çam fıstığı,pirinç ve kıyayla hazırlanır.
Zamanın Durduğu Yer
Lazkiye, bir bakıma zamanın biraz yavaş aktığı, insanların yüzlerinde geçmişin gölgesinin hissedildiği bir yerdir. Ne tam anlamıyla geçmişte kalmıştır, ne de bugünün koşuşturmacasına teslim olmuştur. O, kökleri derinde ama dalları göğe uzanan bir şehir gibidir.
Lazkiye, yalnızca haritada bir nokta değil; bir yaşama biçimi, bir hafıza, bir tat, bir melodi… Bu kıyı şehri, Akdeniz’in yumuşak esintisiyle yalnızca saçları değil, ruhu da okşar.
Ancak son günlerde Suriye ile ilgili kulağımıza gelen kelimeler can sıkıcı,yürek yakıcı
Şu anda , Suriye’deki yeni rejim , Başbakan Ahmad El Shara ‘nın yönetiminde ülkede eli silahlı cihatçı örgütler terör estiriyor,etnik gruplara soykırım uygulanıyor.
Güzel, kardeş dost komşumuz gözü dönmüş silahlı grupların elinde. Yüreğimiz yanıyor.
Komşumuzun bir an önce barışa eskisi gibi bütün inançları kucaklayan bir yönetimle dönmesini umuyoruz.
Sevim Gökyıldız
Fotoğraflar: Karim Assad
