20 Ağustos 2023, Sidney’de Stadium Australia’da önemli bir organizasyonun, Kadınlar Dünya Kupası’nın finalinin son düdüğü ile birlikte İspanyol futbolcular büyük bir sevinç yaşamaya başladılar. Favorisi olmadıkları bir kupayı kazanmanın mutluluğu ile göz yaşları dökülüyor, coşku ve mutlulukla birbilerine sarılıp kutluyorlardı.
Ardından kupa seremonisine geçildi
Coşku hala sürüyordu. İspanya Futbol Federasyonu başkanı Luis Rubiales takım oyuncularına sarılıyor, tebrik ediyordu. Taa ki sıra Jenni Hermoso’ya gelene kadar. Rubiales burada hızını alamadı ve Hermoso’yu dudaklarından öptü.
O anın sıcaklığıyla çok dikkat çekmese de kısa süre sonra uluslararası futbol kamuoyu bu olayla çalkalanmaya başladı. Bu olay basit bir “coşkuyla kendinden geçme” hali miydi, yoksa bir taciz miydi?
Birçok insan ikincisinin doğru olduğunu, hatta kendinden geçme halinin dahi bir özür olamayacağı kanaatindeydi. Başta İspanya olmak üzere Rubiales’e tepkiler hızla büyüdü.
Rubiales ilk demecinde “İtiraf etmek zorundayım. Tamamıyla hatalıydım” dedi ve kötü bir niyeti olmadığını belirtti: “O an bunu doğal olarak gördük, ancak dışarıda öyle yankılanmadı. Özür dilemeli, bundan dersler çıkarmalı ve başkan olarak daha dikkatli olmam gerektiğini anlamalıyım.” Ancak öpüşmenin karşılıklı olduğunu da savundu ve istifa etmeyeceğini söyledi.
Olayın mağduru olan Hermoso ise bunun “rızaya dayalı gerçekleşmediğini” ifade etti ve “bir saldırı kurbanı” gibi hissettiğini söyledi. Bu açıklamalar üzerine İspanya Ulusal Mahkemesi devreye girdi ve cinsel saldırı şüphesiyle ön soruşturma başlattı.
Rubiales’i savunanlar oldukça küçük bir azınlık. En başta da annesi geliyor elbette. Luis Rubiales’in annesi Angeles Bejar kendisini Motril’deki bir kiliseye kapattı ve açlık grevine başladı. Bejar, “Hak etmediği halde oğluma karşı insanlık dışı ve kanlı bir av yürütülüyor” dedi.
Kadın milli takımının teknik ekibi istifa etti. Ancak kadın milli takımı teknik direktörü Jorge Vilda istifa etmedi.
Turnuva öncesinde Jorge Vilda’ya karşı da tepkiler olmuştu.
İspanya Kadın Milli Futbol Takımı’nda bir grup futbolcu takımdaki ağır çalışma ortamı sebebiyle İspanya Futbol Federasyonu’na ayrı ayrı elektronik posta göndererek, teknik direktör Vilda’nın görevden alınmaması halinde milli takımı bırakacaklarını açıklamışladı. Bu “isyan” ne medyada ne de İspanya Futbol Federasyonu’nda destek bulmuştu.
Kimbilir, Vilda belki de federasyonun kendisine verdiği desteğe minnetinden Luis Rubiales’in tarafında yer aldı.
Rubiales, 25 Ağustos’ta düzenlenen İspanya Futbol Federasyonunun (RFEF) olağanüstü genel kurul toplantısında yaptığı konuşmada istifa etmeyeceğini açıklamış ve salonda bulunan Vilda ve erkek milli futbol takımı teknik direktörü Luis de la Fuente’nin aralarında olduğu bazı kişilerce alkışlanmıştı.
De La Fuente, daha sonra bu hareketinden dolayı kendisine yapılan eleştirilerin haklı olduğunu söyleyerek, özür diledi ve görevinde kaldı. Vilda ise tavrını sürdürdü ve kamuoyunun da baskısıyla görevinden alındı.
Rubiales ise önce FIFA tarafından ceza aldı. FIFA Disiplin Kurulu Rubiales’in yetkilerini 90 gün süresince askıya aldı. Ardından da baskılara dayanamayarak istifa etti.
Bu olayın her geçen gün ilginin arttığı kadın futbolunun zirvesi olan Dünya Kupası finalinde olması binlerce benzeri olan tacizi gözler önüne sermesi açısından önemli.
Taciz kadın sporcuların spor yaşamlarında belki de en fazla karşılaştığı sorunlardan birisi. Dünyada spor yönetimini elinde tutan federasyon, yönetci, çalıştırıcı ve hakemliğin ağırlıklı olarak erkeklerin hakimiyetinde olması, bu noktada sadece spor yönetimi – sporcu ilişkisinden öte bir güç ilişkisi olması sorunu daha da derinleştiriyor.
Birçok araştırma kadın sporculara yönelik tacizin tahmin edilenden kat kat fazla olduğunu gösteriyor.
Masaj salonunda, soyunma odasında, kamplarda gerçekleşen tacizler masumane gözüken iltifat etmeden tutun da cinsel içerikli mesajlara ve nihayetinde fiziksel olarak zorlanmaya kadar geniş bir yelpazede gerçekleşiyor. Tacize uğrayan sporcuların büyük çoğunluğu bunu şaka gibi algılayıp yok sayarken itiraz edenler veya fiziksel olarak tepki gösterenler de var.
Resmi şikayette bulunanların sayısı ise oldukça az. Bunun nedeni de öncelikle korku, daha sonra ise spordaki geleceklerinin etkilenmemesi, şikayetinden sonuç alınamayacağını düşünmek, duyulmasından korkmak, utanç ve nereye baş vuracağını bilememek şeklinde sıralanıyor.
Sporun parlak sahne ışıklarında kahramanlarımızı izliyoruz. Onlarla heyecanlanıyor, onlarla hüzünleniyor, onlarla coşuyoruz. Ancak sahne arkasında ne yazık ki çok karanlık bir dünya var. Umarım ki “me too” hareketinin ivmesi spor dünyasına da sıçrar ve gücünü kötüye kullanlar teker teker ifşa olup cezalandırırlar.
